ภาคอุตสาหกรรม ก็ถือเป็นหนึ่งในกระดูกสันหลังของเศรษฐกิจไทย เพราะถึงแม้ว่าภาคบริการอย่างการท่องเที่ยว จะมีมูลค่ามากเมื่อเทียบกับเศรษฐกิจ 

แต่ภาคอุตสาหกรรมนั้น ก็ยังจำเป็นอยู่ เพราะผู้คนยังต้องใช้สินค้าอุปโภคบริโภคอยู่ รวมถึงโรงงานที่ผลิตสินค้าต่าง ๆ เพื่อการส่งออก 

อันเป็นมรดกมาจากตอนที่ประเทศไทยยังค่าแรงต่ำ จนกลายเป็นฐานการผลิตให้กับบริษัทข้ามชาติจากหลากหลายประเทศ โดยเฉพาะประเทศญี่ปุ่น 

อย่างไรก็ตาม จากบทวิเคราะห์ของ KKP Research ล่าสุด ได้แสดงให้เราเห็นว่า สถานการณ์ของภาคอุตสาหกรรมไทยนั้น ค่อนข้างน่าเป็นห่วงเลยทีเดียว 

แล้วรายละเอียดของบทวิเคราะห์นั้นมีอะไรบ้าง
MONEY LAB จะย่อยให้เข้าใจง่าย ๆ ใน 10 ข้อ 

1. ตั้งแต่ต้นปี 2023 ถึงไตรมาสแรกของปี 2024 มีโรงงานปิดตัวไปกว่า 1,700 แห่ง เพิ่มขึ้น 54% เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีก่อนหน้า

2. โรงงานใหม่เปิดตัวน้อยลง ในขณะที่โรงงานเก่าก็ทยอยปิดตัวลงเช่นกัน จากยอดเปิดตัวโรงงานสุทธิ 150 แห่งต่อเดือน เหลือเพียง 50 แห่งต่อเดือน 

3. กลุ่มโรงงานที่ปิดตัวมากสุด เพราะมีการผลิตลดลง คือ อุตสาหกรรมเครื่องหนัง, ยาง, อุตสาหกรรมการเกษตร, ไม้ และเครื่องจักร 

4. โรงงานขนาดใหญ่ปิดตัวมากขึ้น แต่โรงงานขนาดเล็กเปิดตัวมากขึ้นแทน จากในปี 2021 ที่มีสัดส่วนโรงงานขนาดใหญ่ที่ปิดต่อโรงงานปิดทั้งหมด ไม่ถึง 20% 

แต่ในปี 2024 สัดส่วนโรงงานขนาดใหญ่ที่ปิดต่อโรงงานปิดทั้งหมด คิดเป็นเกือบ 40% ในขณะที่โรงงานเล็กกลับปิดตัวน้อยลงแทน

ซึ่งเป็นภาพที่น่าสนใจ เพราะปกติแล้วโรงงานขนาดเล็ก มีฐานะทางการเงินที่เปราะบางมากกว่า ทั้งเงินทุนหมุนเวียนน้อย และมีรายได้ที่น้อยกว่า

แต่กลายเป็นว่า โรงงานขนาดใหญ่ปิดตัวมากขึ้นแทน ทั้ง ๆ ที่โรงงานขนาดใหญ่ น่าจะมีสถานะทางการเงินดีกว่าโรงงานขนาดเล็ก สะท้อนให้เห็นถึงภาพรวมอุตสาหกรรมการผลิตที่หดตัวลง

5. หนี้เสียในภาคอุตสาหกรรมมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น ส่งผลต่อความสามารถในการชำระหนี้ในอนาคต ซึ่งสัมพันธ์กับจำนวนโรงงานที่ปิดเพิ่มมากขึ้นนั่นเอง 

6. ภาคอุตสาหกรรมไทยที่หดตัว อาจไม่ได้มาจากปัจจัยชั่วคราวเพียงอย่างเดียว แต่อาจมาจากการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยทางเทคโนโลยี รวมไปถึงความสามารถทางการแข่งขันของสินค้าไทย ที่อาจแข่งขันกับประเทศอื่น ๆ ได้ยากขึ้น 

7. ภาพรวมอุตสาหกรรมไทยหลังจากนี้ จะฟื้นตัวได้ไม่เท่ากันในแต่ละหมวดธุรกิจ โดยสินค้าที่ยังฟื้นตัวได้ดี คิดเป็น 47% ของมูลค่าการผลิตทั้งหมด 

8. หลังจากนี้ จะมีอุตสาหกรรมที่ฟื้นตัวได้บ้าง ขึ้นอยู่กับการจัดการสินค้าคงคลังในแต่ละช่วง ซึ่งหากสินค้าคงคลังลดลง การผลิตสินค้าก็จะกลับมาปรับตัวเพิ่มขึ้นแทน 

9. อุตสาหกรรมการผลิตที่ได้รับผลกระทบหนัก เช่น ฮาร์ดไดรฟ์ และเหล็ก ซึ่งมาจากการแข่งขันด้านราคาจากจีน และการเปลี่ยนแปลงของความต้องการสินค้าในตลาดโลก

ซึ่งอุตสาหกรรมการผลิต ที่จะได้รับผลกระทบจากปัจจัยโครงสร้างที่เปลี่ยนไปนี้ คิดเป็น 35% ของมูลค่าเพิ่มในภาคการผลิตทั้งหมด 

10. แม้ในช่วงที่ผ่านมา ภาคการผลิตของอุตสาหกรรมไทยจะกลับมาเป็นบวกอีกครั้ง แต่ KKP Research มองว่า ภาคอุตสาหกรรมไทยยังน่าเป็นห่วงอยู่ 

ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีในสินค้าที่ไทยส่งออกหลัก เช่น รถยนต์สันดาปเป็นรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งทำให้ภาคการผลิตไทย ต้องปรับตัว 

รวมไปถึงการแข่งขันด้านราคาจากจีน ที่มีต้นทุนสินค้าต่ำกว่าไทย ซึ่งสินค้าจีนอาจทะลักเข้ามามากขึ้น จากสงครามการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐฯ ที่ยังดำเนินต่อไป

และการแข่งขันทางการค้าที่รุนแรง ก็มีความเสี่ยงที่จะทำให้การค้าโลกหดตัวลง จนกลับมากระทบประเทศไทย ที่เป็นประเทศที่พึ่งพาการส่งออกอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้.. 

Reference

-KKP Research โรงงานไทยที่กำลังปิดตัวบอกอะไรเรา?