เส้นทางการไปสู่อิสรภาพทางการเงินมีหลากหลายวิธี และแต่ละคนก็เลือกเส้นทางแตกต่างกันไป

แต่มีอยู่วิธีหนึ่ง ที่มีหลักการเรียบง่าย ไม่ต้องเร่งรีบ แต่ค่อย ๆ อดทนทำไปเรื่อย ๆ สักวันเราทุกคนก็สามารถไปถึงอิสรภาพทางการเงินได้เหมือนกัน

วิธีที่ว่าก็คือ การลงทุนในหุ้นของบริษัทพื้นฐานดี ที่สามารถจ่ายเงินปันผลให้เรามีกินมีใช้ไปได้ ตลอดชีวิต

แล้วหลักการในการหาหุ้นแบบนี้ลงทุนเพื่อชีวิตของเรา เป็นอย่างไร ?

MONEY LAB จะย่อยเรื่องการเงิน การลงทุน ให้เข้าใจง่าย ๆ

หลักการหาหุ้นปันผล ที่เราสามารถถือลงทุนไปยาว ๆ ได้ มีอยู่ 6 ข้อ

1. บริษัทต้องมีความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืน

คุณลักษณะที่บอกว่าบริษัทมีความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืน ก็อย่างเช่น

- มีคุณภาพของรายได้และกำไรที่ดี เช่น ขายสินค้าที่ลูกค้าจะต้องกลับมาซื้อซ้ำบ่อย ๆ

- ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานแค่ไหน สินค้าและบริการของบริษัท จะไม่ค่อยเปลี่ยนแปลงไปมากนัก

- มีแบรนด์ของสินค้าที่แข็งแกร่ง ที่ลูกค้ามักนึกถึงเป็นลำดับแรก ๆ เสมอ

- มีผู้บริหารที่เก่ง ขยัน และมีธรรมาภิบาล คอยดูแลบริษัทอยู่

- ในระยะยาว บริษัทยังมีโอกาสเติบโตต่อไปได้อีก ทำให้รายได้และกำไรของบริษัทมากขึ้น

เช่น สามารถขยายธุรกิจเข้าไปแข่งขันในตลาดใหม่ ๆ หรือสามารถปรับราคาขายสินค้าให้สูงขึ้นได้

2. บริษัทต้องมี ROE ที่สูง

ROE ย่อมาจาก Return on Equity

หรือแปลเป็นไทยว่า “ผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น”

ไว้ใช้ดูว่า ผู้บริหารของบริษัทนี้สามารถนำเงินในส่วนของผู้ถือหุ้น ไปสร้างผลตอบแทนออกมา ได้ดีและคุ้มค่าแค่ไหน

บริษัทที่มีความสามารถในการแข่งขันทางธุรกิจอย่างยั่งยืนได้ในระยะยาว ควรจะมี ROE ที่สูง อย่างน้อย 15% ขึ้นไป ได้อย่างต่อเนื่อง

3. บริษัทต้องมีหนี้น้อย

การที่บริษัทมีหนี้สินมากเกินไป ก็นับเป็นความเสี่ยงมากอย่างหนึ่ง เพราะในช่วงที่เหตุการณ์ปกติ บริษัทอาจจะสามารถทำธุรกิจต่อไปได้อย่างไม่มีปัญหา

แต่หากวันหนึ่ง มีเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดเกิดขึ้น เช่น โรคระบาด วิกฤติเศรษฐกิจ ไฟไหม้ หรือน้ำท่วม 

ก็สามารถส่งผลให้ธุรกิจของบริษัท เจอกับปัญหาร้ายแรงจนขาดสภาพคล่อง และมีปัญหาในการชำระหนี้ได้เลย

แต่บริษัทที่มีหนี้สินน้อย มักจะผ่านเหตุการณ์แบบนี้มาได้ง่ายกว่าบริษัทที่มีหนี้สินมาก

ดังนั้น ก่อนที่จะลงทุน การวิเคราะห์ความเสี่ยงเรื่องหนี้สินของบริษัท จึงเป็นสิ่งสำคัญไม่แพ้การวิเคราะห์ความสามารถในการแข่งขันของธุรกิจ

โดยเราจะใช้อัตราส่วน 2 ตัวในการวิเคราะห์เรื่องนี้

ตัวแรกเลยคือ อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น หรือ D/E Ratio

คำนวณจาก

หนี้สินสุทธิ / ส่วนของผู้ถือหุ้น

D/E Ratio ไว้ใช้เทียบว่า บริษัทมีหนี้สินรวมมากแค่ไหน เมื่อเทียบกับเงินในส่วนของเจ้าของบริษัท

โดย D/E Ratio ที่อยู่ในระดับปลอดภัย ไม่ควรมากกว่า 2 เท่า ถ้ามากกว่านั้น อาจจะหมายความว่า บริษัทเริ่มมีหนี้มากเกินไป

อย่างไรก็ตาม การดูแค่ D/E Ratio อย่างเดียว ก็อาจจะไม่เหมาะสมกับธุรกิจบางประเภท เช่น ธุรกิจค้าปลีก เพราะมีหนี้สินประเภทเจ้าหนี้การค้าอยู่เยอะ

ดังนั้น เราจึงต้องใช้อัตราส่วนตัวต่อมา ดูประกอบกันไปด้วย นั่นก็คือ

อัตราส่วนหนี้สินที่มีภาระดอกเบี้ยต่อส่วนของผู้ถือหุ้น หรือ IBD/E Ratio

คำนวณจาก

หนี้สินที่มีภาระดอกเบี้ย / ส่วนของผู้ถือหุ้น

IBD/E Ratio ไว้ใช้ดูว่า บริษัทมีหนี้ที่มีภาระดอกเบี้ยทั้งหมดเยอะแค่ไหน เมื่อเทียบกับเงินในส่วนของเจ้าของบริษัท

โดย IBD/E Ratio ไม่ควรเกิน 1.5 เท่า เพราะถ้ามากกว่านี้ หมายความว่า บริษัทกำลังมีหนี้ที่มีภาระดอกเบี้ยมากเกินไป

และยิ่งบริษัทมีหนี้ที่มีภาระดอกเบี้ยมากเท่าไร เงินที่บริษัทได้มาจากการทำธุรกิจ ก็จะต้องจ่ายคืนหนี้มากขึ้นตามไปด้วย

อย่างไรก็ตาม การที่บริษัทมีหนี้เยอะในบางช่วงเวลา ก็ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นเรื่องที่ไม่ดีเสมอไป เพราะในบางครั้ง บริษัทจำเป็นต้องกู้เงินมาเยอะ เพื่อนำไปใช้ขยายธุรกิจ

หากธุรกิจเป็นไปด้วยดี สร้างกระแสเงินสดกลับเข้ามาให้บริษัทมากมาย อีกไม่นาน หนี้สินของบริษัทก็จะลดลงได้ โดยไม่น่าเป็นห่วงอีกต่อไป

ซึ่งวิธีที่จะไว้ใช้ดูว่า บริษัทมีความสม่ำเสมอในการสร้างกระแสเงินสดดีมากแค่ไหน จะอยู่ในข้อที่ 4

4. บริษัทต้องมีกระแสเงินสดอิสระเป็นบวก และควรเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

กระแสเงินสดอิสระ หรือ Free Cash Flow เปรียบเสมือนเงินสดที่ไหลเข้ามาในบริษัท ที่เจ้าของจะเอาไปทำอะไรก็ได้

เพราะเป็นกระแสเงินสดที่คงเหลืออยู่ หลังจากหักค่าใช้จ่ายในการลงทุนทุกอย่างไปหมดแล้ว

คำนวณหาได้จาก

เงินสดสุทธิจากกิจกรรมการดำเนินงาน - รายจ่ายเพื่อการลงทุน

ลองมาดูตัวอย่างกัน เช่น บริษัท A มี

- กระแสเงินสดสุทธิจากการดำเนินงาน 1,000 ล้านบาท

- รายจ่ายเพื่อการลงทุน 500 ล้านบาท

บริษัท A จึงมีกระแสเงินสดอิสระ เท่ากับ 500 ล้านบาท

บริษัทที่แข็งแกร่ง และมีความสามารถในการแข่งขัน มักจะมีกระแสเงินสดอิสระเป็นบวกสม่ำเสมอ

หากบริษัทผลิตกระแสเงินสดอิสระได้มาก และเพิ่มขึ้นในทุกปีได้ด้วย บริษัทก็ยิ่งมีโอกาสจะจ่ายคืนหนี้ได้เร็วขึ้น รวมถึงจ่ายเงินปันผล และซื้อหุ้นคืน ได้มากขึ้นด้วย นั่นเอง

5. บริษัทต้องมีประวัติการจ่ายเงินปันผลเพิ่มขึ้น อย่างสม่ำเสมอ

บริษัทควรมีประวัติการจ่ายเงินปันผลให้กับผู้ถือหุ้น เพิ่มขึ้นอย่างสม่ำเสมอในทุกปี โดยควรจ่ายเพิ่มขึ้น อย่างน้อยเฉลี่ย 3% ขึ้นไป

เช่น ปี 2566 บริษัท A จ่ายเงินปันผล 1 บาทต่อหุ้น แต่พอในปี 2567 บริษัท A มีกำไรมากขึ้น ทำให้จ่ายเงินปันผลเพิ่มขึ้นเป็น 1.05 บาทต่อหุ้น

เงินปันผลที่จ่ายเพิ่มขึ้นจาก 1 บาทต่อหุ้น มาเป็น 1.05 บาทต่อหุ้น ก็คือบริษัท A จ่ายเงินปันผลให้ผู้ถือหุ้นเพิ่มขึ้น 5% ซึ่งมากกว่า 3% เสียอีก

เหตุผลที่ใช้ 3% เป็นขั้นต่ำ ก็เพราะว่า อัตราเงินเฟ้อเฉลี่ยในระยะยาว อยู่ที่ประมาณ 2% ต่อปี

ถ้าเราลงทุนในบริษัทที่จ่ายเงินปันผลให้กับเรามากขึ้นได้เฉลี่ยประมาณ 3% ในทุกปี ก็เท่ากับว่า เราจะได้รับกระแสเงินสดในรูปเงินปันผลที่เพิ่มขึ้นในทุกปี มากกว่าอัตราเงินเฟ้อ

เพราะอัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละ 2% จะกัดกินอำนาจในการจับจ่ายใช้สอยของเงินที่เรามีอยู่

แต่ถ้าเราลงทุนในหุ้นที่จ่ายเงินปันผลเพิ่มขึ้นมากกว่าอัตราเงินเฟ้อได้ ก็เท่ากับเรากำลังมีตัวช่วยปกป้องอำนาจการจับจ่ายใช้สอยของเงินเราอยู่ นั่นเอง

และยิ่งถ้าเราได้ลงทุนในหุ้นของบริษัทที่จ่ายเงินปันผลเพิ่มขึ้นในทุก ๆ ปีได้สูง เราก็ยิ่งปลอดภัยจากเงินเฟ้อมากขึ้น

6. รอซื้อหุ้นในราคาที่เหมาะสม ตอนที่มีส่วนลด

ถึงตรงนี้ เราก็คงพอจะเข้าใจถึงหลักการในการหาหุ้นพื้นฐานแข็งแกร่ง ที่มีความสามารถในการจ่ายเงินปันผลให้เราได้มากขึ้นในทุก ๆ ปีแล้ว

สิ่งที่เราควรทำต่อไปก็คือ การซื้อหุ้นของบริษัทเหล่านี้ ในราคาที่ยุติธรรม ซึ่งเป็นราคาที่ต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง โดยเราต้องไม่ซื้อหุ้นมาในราคาที่แพงเกินไป

หรือหมายความว่า ทุกครั้งก่อนจะซื้อหุ้น เราจะต้องประเมินมูลค่าหุ้นก่อน

ซึ่งวิธีที่เหมาะสมในการใช้ประเมินมูลค่าหุ้น ก็มีอยู่หลากหลายแบบ เช่น

- ประเมินมูลค่าด้วย P/E Ratio

- ประเมินมูลค่าด้วยเงินปันผล หรือ Dividend Discount Model

- ประเมินมูลค่าด้วยวิธีคิดลดกระแสเงินสด หรือ Discount Cash Flow Model

เมื่อเราประเมินมูลค่าที่แท้จริงของบริษัทออกมาได้แล้ว เราจะต้องกำหนดส่วนเผื่อเพื่อความปลอดภัย หรือ Margin of Safety เอาไว้เสมอด้วย

ส่วนเผื่อเพื่อความปลอดภัย มีไว้ก็เพื่อป้องกันความผิดพลาดในการวิเคราะห์ของเรา โดยเราจะต้องไม่ซื้อหุ้นของบริษัท ในราคาที่เกินกว่าที่กำหนดไว้เด็ดขาด

ตัวอย่างเช่น เราคำนวณหามูลค่าที่แท้จริงของบริษัท A ออกมาได้ที่ 10 บาทต่อหุ้น

เราก็อาจจะกำหนดว่า ส่วนเผื่อเพื่อความปลอดภัยในการลงทุน อยู่ที่ 50%

ดังนั้น เราก็จะซื้อหุ้นของบริษัท A ไม่เกิน 5 บาทต่อหุ้นเท่านั้น

อ่านมาถึงตรงนี้ ก็ขอนำหลักการข้างต้นมากล่าวโดยสรุปอีกครั้ง

สรุปแล้ว หลักการในการลงทุนหุ้นที่จ่ายเงินปันผลดี ที่จะสร้างกระแสเงินสด ให้เราเก็บกินไปได้อย่างยาวนาน มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 6 ข้อ

1. หาบริษัทที่มีความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืนให้เจอ

2. บริษัทต้องมีผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น สูงกว่า 15%

3. บริษัทต้องมีหนี้น้อย

4. บริษัทต้องมีกระแสเงินสดอิสระที่เป็นบวก และเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในระยะยาว

5. มีประวัติการจ่ายเงินปันผลที่เพิ่มขึ้น อย่างสม่ำเสมอ

6. รอซื้อหุ้น ตอนที่ราคาถูก

หากเราทำได้ดังนี้ อดทน เก็บออม และลงทุนต่อไปเรื่อย ๆ อย่างมีวินัย เงินปันผลที่ได้รับมา ก็นำกลับไปลงทุนเพิ่ม ยังไม่เอาออกมาใช้

สักวันกระแสเงินสดที่เราได้จากการลงทุนในรูปของเงินปันผล ก็น่าจะเพียงพอต่อค่าใช้จ่ายทั้งหมดของเรา

และวันนั้น ก็คือวันที่เราจะบอกกับตัวเองได้อย่างเต็มปากว่า “ฉันมีอิสรภาพทางการเงินแล้ว..”

#ลงทุน

#หลักการลงทุน

#หุ้นปันผล