หากใครเคยอ่านรายงานประจำปีของบริษัท กัลฟ์ เอ็นเนอร์จี ดีเวลลอปเมนท์ จำกัด (มหาชน) หรือ GULF

น่าจะเคยเห็นโครงสร้างองค์กรที่ซับซ้อน ชวนปวดหัว เพราะนอกจาก GULF จะมีหลายธุรกิจแล้ว ในแต่ละส่วนธุรกิจ ก็มีบริษัทย่อย อยู่ข้างในมากมาย รวมกันมากถึงร้อยกว่าบริษัท

หลายคนอาจคิดว่าการมีบริษัทย่อยรวมกันมากกว่า 100 แห่ง จะทำให้บริษัทมีค่าใช้จ่ายมหาศาล แต่การตั้งบริษัทย่อยมากขนาดนี้ กลับเป็นเรื่องที่ส่งผลดีต่อบริษัทมากกว่า

แล้วการที่ GULF ตั้งบริษัทย่อยมากขนาดนี้ จะช่วยส่งผลดีกับบริษัทได้อย่างไร ?

MONEY LAB จะย่อยเรื่องการเงิน การลงทุนให้เข้าใจง่าย ๆ

ก่อนอื่นต้องพูดถึงธุรกิจหลักของ GULF ก่อนว่า GULF มีจุดเริ่มต้นมาจากธุรกิจโรงไฟฟ้า และโครงสร้างพื้นฐานด้านสาธารณูปโภค

ซึ่งธุรกิจแบบนี้ มักจะมีลักษณะการทำธุรกิจเป็นรายโครงการไป ยกตัวอย่างเช่น..

โรงไฟฟ้าแต่ละแห่ง จะมีเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ้าไม่เหมือนกัน บางแห่งใช้ก๊าซธรรมชาติ บางแห่งก็ใช้ถ่านหิน หรือบางแห่งก็ใช้พลังงานสะอาดไปเลย

นอกจากนี้โรงไฟฟ้าแต่ละแห่ง ก็ผลิตกระแสไฟฟ้าได้ไม่เท่ากัน

โรงไฟฟ้าเอกชนขนาดใหญ่ สามารถผลิตไฟฟ้าได้มากกว่า 90 เมกะวัตต์ขึ้นไป ขณะที่โรงไฟฟ้าขนาดเล็กมาก จะผลิตไฟฟ้าได้ไม่เกิน 10 เมกะวัตต์เท่านั้น

กำลังการผลิตกระแสไฟฟ้าที่ต่างกัน เป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้รายได้ของโรงไฟฟ้าแต่ละแห่งแตกต่างกัน

ยิ่งไปกว่านั้น โรงไฟฟ้าแต่ละแห่ง อาจมีการทำสัญญาขายไฟให้กับลูกค้าที่ไม่เหมือนกัน ทั้งราคาขายไฟต่อหน่วย และอายุสัญญา

สิ่งเหล่านี้ ทำให้ความเสี่ยงของการลงทุนในโรงไฟฟ้าแต่ละแห่ง มีความเสี่ยงที่แตกต่างกัน แม้จะเป็นธุรกิจประเภทเดียวกันก็ตาม

ด้วยความที่ธุรกิจโรงไฟฟ้า เป็นธุรกิจที่ต้องอาศัยเงินลงทุนสูงมาก การลงทุนในแต่ละโครงการจึงอาจจะต้องมีการขอกู้ยืมเงิน หรือระดมทุนจากผู้ถือหุ้นเพิ่มเติม

และเมื่อมีความเสี่ยงที่แตกต่างกัน ก็ย่อมส่งผลให้แต่ละโครงการมีต้นทุนทางการเงินที่ต่างกัน

ซึ่งบริษัทผู้ผลิตไฟฟ้ารายใหญ่อย่าง GULF ก็มีโรงไฟฟ้าในเครืออยู่หลายแห่งด้วยกัน

การรวมโรงไฟฟ้าทุกแห่ง เข้ามาไว้ภายใต้บริษัทเดียวกัน ก็อาจทำให้ความเสี่ยงของโรงไฟฟ้าที่ใกล้ล้มละลาย ส่งผลกระทบกับทั้งบริษัทได้เลย 

พอเรื่องเป็นแบบนี้ นักลงทุนก็จะคาดหวังผลตอบแทนที่สูงขึ้น เพื่อชดเชยกับความเสี่ยงที่นักลงทุนมองว่าสูงขึ้น ซึ่งจะทำให้ต้นทุนทางการเงินของบริษัทสูงขึ้นตามไปด้วย

ดังนั้น บริษัทที่มีโรงไฟฟ้าหลายแห่งอย่าง GULF จึงต้องจัดตั้งบริษัทขึ้นมา เพื่อรับผิดชอบโรงไฟฟ้าแต่ละแห่ง เป็นรายโครงการไป

และจำกัดความเสี่ยงไว้ ไม่ให้กระทบกับสถานะทางการเงินของบริษัทแม่โดยตรง และจะทำให้ความเสี่ยงโดยรวมของบริษัทลดลงในที่สุด

ซึ่งก็จะทำให้เวลาบริษัทระดมทุน บริษัทจะมีต้นทุนทางการเงินที่ถูกลงนั่นเอง

ยกตัวอย่างเช่น หากโรงไฟฟ้าบางแห่ง เกิดประสบภาวะล้มละลายขึ้นมา บริษัทก็จะสามารถจำกัดความเสียหายไว้แค่ทุนจดทะเบียนของบริษัทย่อยเท่านั้น แต่ไม่ส่งผลกระทบกับบริษัทแม่ ซึ่งมักจะมีทุนจดทะเบียนมากกว่า

นอกจากนี้โรงไฟฟ้าบางแห่ง ยังต้องอาศัยการร่วมลงทุนกับบริษัทอื่นด้วย ทำให้การตั้งบริษัทย่อยแบบนี้ ช่วยสร้างความยืดหยุ่นให้กับโครงสร้างเงินลงทุนของโรงไฟฟ้าแต่ละแห่งได้ดี

เพราะเมื่อถึงวันที่เราต้องการถอนเงินลงทุนจากโรงไฟฟ้าโครงการนี้ เราก็ขายหุ้นของเราในบริษัทย่อยได้เลย

ตัวอย่างโรงไฟฟ้าแบบนี้ที่ GULF ไปร่วมลงทุนกับบริษัทอื่น ก็เช่น..

- บริษัท Pak Beng Power Company Limited ซึ่งรับผิดชอบโครงการโรงไฟฟ้าพลังน้ำในลาวที่ GULF ร่วมทุนกับบริษัทจีน คือ China Datang Overseas Investment โดย GULF ถือหุ้นในโครงการนี้ 49%

- บริษัท กัลฟ์ เอ็มพี1 จำกัด ซึ่งทำธุรกิจผลิตไฟฟ้าจากหลังคา (Solar Rooftop) โดยร่วมทุนกับกลุ่ม WHA และ GULF ถือหุ้นในบริษัทนี้ 70%

ดังนั้นแล้ว การสร้างบริษัทย่อยขึ้นมาหลายบริษัทของ GULF จึงทำไปเพื่อจำกัดความเสี่ยงของโครงการโรงไฟฟ้าแต่ละแห่ง

ทำให้การระดมทุนในแต่ละโครงการ มีความยืดหยุ่น และมีต้นทุนทางการเงินที่สะท้อนความเสี่ยงของแต่ละโครงการจริง ๆ 

ซึ่งไม่เพียงแต่ธุรกิจโรงไฟฟ้าอย่าง GULF เท่านั้น ที่เน้นสร้างบริษัทย่อยมากมายขนาดนี้

เพราะธุรกิจอสังหาริมทรัพย์เอง ก็นิยมสร้างบริษัทย่อยขึ้นมา เพื่อรับผิดชอบการลงทุนในแต่ละโครงการไป เช่นเดียวกัน

อย่างไรก็ตาม นักลงทุนควรตรวจสอบให้ดีว่า หากธุรกิจที่ไม่ได้มีการลงทุนเป็นรายโครงการ เหมือนธุรกิจโรงไฟฟ้า และอสังหาริมทรัพย์ 

แต่กลับมีบริษัทย่อยเยอะแยะมากมาย ก็คงต้องตรวจสอบให้ดีว่าบริษัททำแบบนั้นไปเพื่ออะไร 

เพราะหากมองอีกมุมหนึ่ง การทำโครงสร้างบริษัทให้มีความซับซ้อน โดยไม่จำเป็น ก็สามารถกลายเป็นอีกช่องทาง ให้ผู้บริหารใช้ในการยักยอกเงินออกจากบริษัทได้เหมือนกัน..

#ธุรกิจ

#หุ้นไทย

#บริษัทลูก

References

-https://www.investopedia.com/terms/s/subsidiary.asp

-https://www.investopedia.com/terms/p/projectfinance.asp

-https://www.bangkokbiznews.com/finance/stock/1089777

-https://thestandard.co/gulf-wha-gulf-mp-wha1/