ก่อนเลือกเข้าไปลงทุนในบริษัทใดบริษัทหนึ่งนั้น สิ่งหนึ่งที่ละเลยไม่ได้เลยก็คือ สภาพคล่องของบริษัท

เพราะถ้าหากบริษัทมีปัญหาเรื่องสภาพคล่อง ก็อาจนำไปสู่การล้มละลายเลยทีเดียว

แต่บางครั้ง กว่าที่เราจะรู้ว่าบริษัทเกิดปัญหานี้ ก็สายเกินไปเสียแล้ว

รู้ไหมว่า เราสามารถจับสัญญาณเตือนได้ก่อน อย่างง่าย ๆ ในงบการเงิน
MONEY LAB จะเล่าเรื่องการเงิน ที่โรงเรียนไม่เคยสอน ให้เข้าใจ

3 สัญญาณที่พอจะบอกได้ว่า ในอนาคตบริษัทอาจมีปัญหาสภาพคล่อง ก็คือ

หนี้สินเพิ่มสูงขึ้น

การที่ธุรกิจก่อหนี้ ไม่ใช่เรื่องแย่เสมอไป ถ้าหากบริษัทนำไปลงทุนในโครงการที่ให้ผลตอบแทนสูงกว่าต้นทุนจากการก่อหนี้

อย่างไรก็ตาม หนี้สินที่เพิ่มขึ้นมากจนเกินไป ก็ตามมาด้วยภาระดอกเบี้ย ที่บริษัทจะต้องจ่ายไปฟรี ๆ
และย่อมก่อให้เกิดความเสี่ยงที่บริษัทจะมีสภาพคล่องไม่เพียงพอ จนอาจนำไปสู่ปัญหาการผิดนัดชำระหนี้

ลูกหนี้การค้าเพิ่มสูงขึ้น

โดยทั่วไปแล้ว เมื่อธุรกิจขายสินค้าหรือบริการออกไป จะเรียกเก็บเงินได้ 2 แบบด้วยกันคือ

รับเงินสดทันที เช่น ธุรกิจค้าปลีก, ธุรกิจสาธารณูปโภค อย่างทางด่วน หรือรถไฟฟ้า เป็นต้นรับเงินเป็นเงินเชื่อ หรือให้เครดิตเทอมกับลูกค้า
ซึ่งก็คือการขายสินค้าและบริการให้กับลูกค้าไปก่อน แล้วค่อยเรียกเก็บเงินทีหลัง

ส่วนใหญ่การให้เครดิตเทอม เรามักจะเจอในธุรกิจ B2B หรือการค้าขายระหว่างธุรกิจและธุรกิจด้วยกัน เช่น ธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง หรือธุรกิจรับจ้างผลิตสินค้า เป็นต้น

ด้วยความที่ยังไม่ได้รับเงินทันที ส่งผลให้ต้องบันทึกรายได้จากการขายเป็น “ลูกหนี้การค้า” ทำให้บริษัทมีความเสี่ยง ที่อาจไม่สามารถเก็บเงินจากลูกหนี้ได้ครบตามจำนวน หรือตามเวลาที่กำหนดไว้

โดยการที่ลูกหนี้การค้ามากขึ้นนั้น แปลว่า ขายของได้ แต่ยังเรียกเก็บเงินไม่ได้ ซึ่งหากเป็นแบบนี้ต่อไปเรื่อย ๆ กิจการก็จะไม่มีกระแสเงินสดไหลเข้า

แต่กลับมีกระแสเงินสดไหลออกอย่างต่อเนื่อง เพื่อซื้อสินค้า, ซื้อวัตถุดิบ, จ่ายเงินเดือนพนักงาน และค่าสาธารณูปโภคต่าง ๆ

ทำให้สุดท้ายเงินทุนหมุนเวียนของกิจการจะเริ่มติดลบ ส่งผลให้สภาพคล่องเริ่มหดหาย และต้องหาแหล่งเงินกู้เพื่อมาเสริมสภาพคล่อง จนนำไปสู่ภาระทางการเงินที่เพิ่มขึ้น

หรือถ้าเลวร้ายกว่านั้น ถ้าหาเงินทุนมาเติมไม่ได้ ก็จะนำไปสู่การล้มละลายได้เช่นกัน

สินค้าคงเหลือเพิ่มสูงขึ้น

สินค้าคงเหลือ รวมตั้งแต่วัตถุดิบ, สินค้าที่อยู่ระหว่างการผลิต และสินค้าที่ผลิตเสร็จแล้ว

โดยปกติเมื่อธุรกิจเติบโตขยายตัวมากขึ้น สินค้าคงเหลือก็มักจะเพิ่มขึ้น

ประเด็นคือ ถ้าสินค้าคงเหลือเพิ่มขึ้นมาก ไม่สอดคล้องกับยอดขาย ก็อาจเป็นสัญญาณที่ไม่ดีเช่นกัน ซึ่งอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้บริษัทขาดสภาพคล่อง เพราะเงินไปจมอยู่ที่สินค้าคงเหลือมากเกินไปนั่นเอง

นอกจากนี้ สินค้าคงเหลือบางประเภท ถ้ายิ่งเก็บไว้นาน ก็ยิ่งทำให้มูลค่าลดลง เช่น วัตถุดิบอาหารที่เสียง่าย, สินค้าเทคโนโลยีที่ล้าสมัยเร็ว

ซึ่งสินค้าคงเหลือเหล่านี้ ถ้าเกิดการด้อยค่า กิจการก็ต้องไปบันทึกผลขาดทุนจากการด้อยค่าในงบกำไรขาดทุนด้วย

ถึงตรงนี้ก็ต้องหมายเหตุไว้ว่า แม้ว่าบริษัทจะมีสัญญาณดังกล่าวครบทั้ง 3 ข้อ ก็ไม่ได้หมายความว่าบริษัทนั้นจะต้องเกิดปัญหาเสมอไป

แต่อย่างน้อยก็ถือเป็นสัญญาณเตือน ให้เราระมัดระวังในการลงทุนในบริษัทนั้น ๆ ได้มากขึ้น..

References
-https://www.setinvestnow.com/th/knowledge/article/407-tsi-what-is-the-time-bomb-in-financial-statement
-https://www.inturn.com/post/impact-too-much-inventory-on-hand