หุ้นกลุ่มสาธารณูปโภค มักถูกนักลงทุนมองว่าเป็นหุ้นหลุมหลบภัย ในช่วงที่ตลาดผันผวน เพราะมีรายได้มั่นคง และมักจ่ายปันผลสม่ำเสมอ

ซึ่ง EASTW เองก็เป็นหนึ่งในนั้น ด้วยธุรกิจสาธารณูปโภค ที่มีความมั่นคงในการบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ EEC และมีประวัติจ่ายปันผลที่สม่ำเสมอ

แต่ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ราคาหุ้นของบริษัทแห่งนี้ กลับมีราคาร่วงลงจาก 10.50 บาทในปี 2564 และปัจจุบันเหลือเพียง 2.12 บาท

หรือคิดเป็นมูลค่าบริษัทที่หายไปราว 80%

แล้วเกิดอะไรขึ้นกับ EASTW ถึงทำให้มูลค่าหายไปมาก ในช่วงเวลาสั้น ๆ แบบนี้ ?

MONEY LAB จะย่อยเรื่องการเงิน การลงทุนให้เข้าใจง่าย ๆ 

บริษัท จัดการและพัฒนาทรัพยากรน้ำภาคตะวันออก จำกัด (มหาชน) หรือ EASTW ก่อตั้งขึ้นในปี 2535

โดยมีการประปาส่วนภูมิภาคเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่ 

ประกอบธุรกิจเป็นผู้ให้บริการระบบท่อส่งน้ำดิบเส้นหลัก

ในเขตพื้นที่ EEC ครอบคลุมจังหวัดระยอง ชลบุรี และฉะเชิงเทรา 

โดยระบบท่อส่งน้ำมีความยาวทั้งสิ้น 512 กิโลเมตร แบ่งเป็น

- ระบบท่อส่งน้ำของบริษัทเอง 376 กิโลเมตร

- ระบบท่อส่งน้ำที่เช่าจากกรมธนารักษ์ 136 กิโลเมตร

ด้วยรายได้หลักจากธุรกิจน้ำซึ่งเป็นสาธารณูปโภคพื้นฐาน และการเป็นผู้ประกอบการรายใหญ่เพียงรายเดียวในพื้นที่ EEC ทำให้ EASTW มีรายได้สม่ำเสมอและถูกมองว่า เป็นหุ้นที่มีความมั่นคง

อย่างไรก็ตาม จุดเปลี่ยนสำคัญเกิดขึ้นในปี 2564 

เมื่อ EASTW แพ้การประมูลสัมปทานระบบท่อส่งน้ำดิบ

ที่เช่าจากกรมธนารักษ์

ทำให้ทางบริษัท ต้องส่งมอบคืนระบบท่อให้กรมธนารักษ์ ในช่วงเดือนเมษายนและธันวาคม 2566 

โดยถ้าหากเราดู สัดส่วนรายได้ของบริษัทในปี 2564 จะเห็นได้ว่า 

- รายได้จากน้ำดิบ 62% 

- รายได้จากน้ำประปา 34% 

- รายได้อื่น ๆ 4%

ซึ่งระบบท่อที่ต้องมอบคืนนี้สร้างรายได้ถึง 30% ของรายได้น้ำดิบ หรือประมาณ 19% ของรายได้รวม

และผลจากการส่งมอบคืนนี้ก็ส่งผลกระทบต่อผลประกอบการของ EASTW ในช่วงที่ผ่านมา

- ปี 2564 รายได้ 4,727 ล้านบาท กำไร 1,062 ล้านบาท

- ปี 2565 รายได้ 4,367 ล้านบาท กำไร 705 ล้านบาท

- ปี 2566 รายได้ 4,353 ล้านบาท กำไร 311 ล้านบาท

และ 9 เดือนแรก ปี 2567 

รายได้ 3,244 ล้านบาท กำไร 26 ล้านบาท

จากข้อมูลจะเห็นว่า ในแต่ละปีแม้รายได้จะลดลงไม่มาก แต่กำไรกลับลดลงอย่างเห็นได้ชัด 

สาเหตุสำคัญมาจากการที่บริษัทต้องลงทุนสร้างระบบท่อน้ำใหม่ มูลค่าเกือบ 6,000 ล้านบาท เพื่อรองรับการให้บริการลูกค้า หลังจากคืนระบบท่อเดิมให้กรมธนารักษ์

ซึ่งส่งผลกระทบต่อบริษัทหลัก ๆ อยู่ 2 ด้าน ได้แก่

1. การสูญเสียลูกค้าบางส่วน

หลังจากการคืนระบบท่อเดิม ลูกค้ารายใหญ่อย่างการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย หรือ กนอ. ได้เปลี่ยนไปซื้อน้ำดิบจากผู้ให้บริการรายอื่น 

และในช่วงที่บริษัทกำลังก่อสร้างระบบท่อใหม่ ลูกค้าบางรายจำเป็นต้องหาน้ำดิบจากแหล่งอื่น

ส่งผลกระทบทำให้รายได้จากน้ำดิบลดลง

- ปี 2565 รายได้จากน้ำดิบ 2,594 ล้านบาท

- ปี 2566 รายได้จากน้ำดิบ 2,427 ล้านบาท

และ 9 เดือนแรก ปี 2567 รายได้จากน้ำดิบ 1,666 ล้านบาท

ลดลง 15% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน

แต่อย่างไรก็ตาม บริษัทยังสามารถรักษาฐานลูกค้าส่วนใหญ่ไว้ได้ถึง 90% 

2. ต้นทุนที่เพิ่มสูงขึ้น

เพื่อรักษาฐานลูกค้าเดิมในช่วงที่กำลังก่อสร้างระบบท่อใหม่ บริษัทจำเป็นต้องซื้อน้ำจากผู้ให้บริการรายอื่น

ในราคาที่สูงกว่าต้นทุนเดิมเพื่อส่งต่อให้ลูกค้า 

ส่งผลกระทบทำให้ต้นทุนขายน้ำดิบเพิ่มขึ้น

- ปี 2565 ต้นทุนขายน้ำดิบ 1,341 ล้านบาท

- ปี 2566 ต้นทุนขายน้ำดิบ 1,545 ล้านบาท

และ 9 เดือนแรก ปี 2567 ต้นทุนขายน้ำดิบ 1,338 ล้านบาท

เพิ่มขึ้น 16% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน

ต้นทุนขายที่เพิ่มสูงขึ้นนี้ ส่งผลให้อัตรากำไรขั้นต้นลดลง อย่างเห็นได้ชัด

โดยอัตรากำไรขั้นต้น คำนวณจาก

[(รายได้จากการขาย - ต้นทุนขาย) / รายได้] x 100

ซึ่งเป็นอัตราส่วนทางการเงินที่ใช้วัด ความสามารถในการควบคุมต้นทุนของบริษัท 

- ปี 2565 อัตรากำไรขั้นต้น 37%

- ปี 2566 อัตรากำไรขั้นต้น 31%

- 9 เดือนแรก ปี 2567 อัตรากำไรขั้นต้น 20%

การลดลงของอัตรากำไรขั้นต้นสะท้อนให้เห็นถึงแรงกดดันที่ต้นทุนที่เพิ่มขึ้นส่งผลต่อความสามารถในการทำกำไรของบริษัท

นอกจากรายได้ที่ลดลงและต้นทุนที่เพิ่มขึ้นแล้ว การลงทุนสร้างระบบท่อน้ำใหม่มูลค่าเกือบ 6,000 ล้านบาท ยังส่งผลทำให้บริษัทต้องแบกรับภาระต้นทุนทางการเงินและค่าเสื่อมราคาที่เพิ่มขึ้นอีกด้วย 

ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่กดดันกำไรของ EASTW อย่างมีนัยสำคัญ

อีกทั้งล่าสุดไม่กี่วันมานี้ EASTW ยังต้องเผชิญกับ การลาออกพร้อมกันของกรรมการบริษัทถึง 4 คน ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงที่สถานการณ์ธุรกิจไม่แน่นอน 

ทำให้สร้างความกังวลให้กับผู้ถือหุ้น และส่งผลต่อความเชื่อมั่นต่อทิศทางในอนาคตของบริษัท 

ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ล้วนทำให้หุ้นที่เคยถูกมองว่ามั่นคง

และเป็นที่นิยมในกลุ่มนักลงทุนสายปันผล ต้องสูญเสียมูลค่าถึง 80% ภายในเวลาเพียง 3 ปี

บทเรียนจาก EASTW สะท้อนให้เราเห็นว่าความมั่นคงในวันนี้ ไม่ได้การันตีถึงความมั่นคงในอนาคต 

โดยเฉพาะธุรกิจที่พึ่งพารายได้จากสัมปทาน ซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงได้จากการแข่งขันหรือข้อกำหนดของภาครัฐ 

การสูญเสียสัมปทานหนึ่งครั้ง อาจส่งผลต่อรายได้ และความสามารถในการแข่งขันของบริษัทในระยะยาว

ดังนั้น การลงทุนจึงต้องอาศัยการติดตามข้อมูลและ ประเมินความเสี่ยงอย่างรอบด้าน เพื่อให้พร้อมรับมือกับ ทุกความเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต..

หมายเหตุ: บทความนี้ไม่ได้มีเจตนาชี้นำ ให้ซื้อหรือขายหุ้นเหล่านี้ การลงทุนมีความเสี่ยง โปรดศึกษาข้อมูลให้ครบถ้วน ก่อนการตัดสินใจลงทุนทุกครั้ง

#ลงทุน

#หุ้นไทย

#EASTW

References

-มูลค่าหลักทรัพย์ตามราคาตลาด วันที่ 08/07/2564

-มูลค่าหลักทรัพย์ตามราคาตลาด วันที่ 07/01/2568

-รายงานประจำปี 2566 ของ EASTW

-คำอธิบายและวิเคราะห์ของฝ่ายจัดการ ไตรมาส 3 ปี 2567 ของ EASTW

-https://investor.eastwater.com/th/downloads/credit-rating